تمرینات تقویتی بعد از عمل شکستگی لگن در سالمندان + راهنمای کامل

تمرینات تقویتی بعد از عمل لگن در سالمندان نقش حیاتی در بهبود تحرک، قدرت عضلانی و بازگشت به زندگی روزمره ایفا می کنند. این تمرینات به سالمندان کمک می کنند تا پس از جراحی شکستگی لگن، راحتی خود را بازیابند و از عوارض احتمالی مانند ضعف عضلانی یا کاهش تعادل جلوگیری کنند. در این مطلب، به بررسی اهمیت این تمرینات، اصول شروع آن ها، انواع مختلف تمرین تقویتی بعد از عمل لگن و نکات ایمنی مرتبط پرداخته ایم تا راهنمایی جامع برای سالمندان و مراقبین آنها ارائه دهیم.

چرا تمرینات تقویتی بعد از عمل لگن برای سالمندان حیاتی است؟

تمرین تقویتی بعد از عمل لگن برای سالمندان به بهبود قدرت عضلات اطراف لگن، افزایش دامنه حرکتی و پیشگیری از عوارض طولانی مدت کمک می کند. شکستگی لگن، که اغلب در اثر افتادن یا ضعف استخوان ها رخ می دهد، می تواند تحرک سالمند را به شدت محدود کند. بدون انجام تمرین تقویتی بعد از عمل لگن، ممکن است عضلات ضعیف تر شوند، تعادل کاهش یابد و خطر افتادن مجدد افزایش پیدا کند.

این تمرینات به بازسازی عضلات، بهبود گردش خون و کاهش درد کمک می کنند؛ همچنین، انجام منظم این تمرینات می تواند اعتماد به نفس سالمند را برای انجام فعالیت های روزمره افزایش دهد و کیفیت زندگی او را بهبود بخشد. نقش این تمرینات در تسریع روند بهبودی و کاهش وابستگی به دیگران غیرقابل انکار است.

اصول کلی شروع تمرینات تقویتی بعد از عمل لگن

شروع تمرین تقویتی بعد از عمل لگن نیازمند برنامه ریزی دقیق و رعایت اصول ایمنی است تا از آسیب های بیشتر جلوگیری شود. در ادامه، به دو جنبه کلیدی این موضوع پرداخته ایم.

زمان مناسب شروع تمرینات

زمان بندی صحیح برای شروع تمرین تقویتی بعد از عمل لگن از اهمیت بالایی برخوردار است. معمولا، پزشک یا فیزیوتراپیست بر اساس وضعیت سالمند، زمان مناسب را تعیین می کند. به طور کلی، تمرینات سبک ممکن است چند روز پس از جراحی با تایید پزشک آغاز شوند؛ اما تمرینات تقویتی پیشرفته تر معمولا پس از 6 تا 8 هفته، زمانی که استخوان ها و بافت ها تا حدی بهبود یافته اند، شروع می شوند. رعایت این زمان بندی به کاهش فشار بر لگن و جلوگیری از عوارض کمک می کند. مشورت با پزشک یا فیزیوتراپیست برای تعیین زمان دقیق شروع تمرین تقویتی بعد از عمل لگن ضروری است.

نکات ایمنی پیش از شروع تمرین

قبل از شروع تمرین تقویتی بعد از عمل لگن، رعایت نکات ایمنی برای جلوگیری از آسیب های احتمالی حیاتی است. ابتدا، سالمند باید محیطی امن و بدون موانع برای انجام تمرینات داشته باشد. استفاده از ابزار های کمکی مانند واکر یا عصا می تواند خطر افتادن را کاهش دهد. 

همچنین، انجام تمرینات تحت نظارت یک فیزیوتراپیست یا مراقب در مراحل اولیه توصیه می شود. سالمند باید از انجام حرکات ناگهانی یا فشار بیش از حد به لگن خودداری کند. گرم کردن بدن با حرکات کششی سبک قبل از تمرین و استراحت کافی بین جلسات نیز از نکات مهم است. توجه به این نکات ایمنی به انجام ایمن و موثر تمرین تقویتی بعد از عمل لگن کمک می کند.

انواع تمرینات تقویتی بعد از عمل لگن در سالمندان

تمرینات تقویتی بعد از عمل لگن به سه دسته اصلی تقسیم می شوند که هر کدام با توجه به وضعیت جسمانی سالمند طراحی شده اند. این تمرینات باید به تدریج و با شدت مناسب انجام شوند.

تمرینات در حالت خوابیده

تمرینات در حالت خوابیده برای سالمندانی که در مراحل اولیه بهبودی هستند، مناسب است. یکی از تمرینات تقویتی بعد از عمل لگن، حرکت انقباض عضلات باسن است. در این تمرین، سالمند به پشت دراز می کشد و عضلات باسن خود را برای 5 ثانیه منقبض می کند، سپس رها می کند.

این حرکت را می توان 10 تا 15 بار تکرار کرد. تمرین دیگر، بالا بردن پا به صورت مستقیم است که در آن سالمند پای خود را به آرامی چند سانتی متر از زمین بلند می کند و برای چند ثانیه نگه می دارد. این تمرینات به تقویت عضلات ران و لگن کمک می کنند بدون اینکه فشار زیادی به مفصل وارد شود.

تمرینات در حالت نشسته

تمرین تقویتی بعد از عمل لگن در حالت نشسته برای سالمندانی که توانایی نشستن دارند، مناسب است. یکی از این تمرینات، بالا بردن زانو است. سالمند روی یک صندلی محکم می نشیند و به آرامی یک زانو را بالا می آورد، سپس آن را پایین می آورد. 

این حرکت را می توان برای هر پا 10 تا 12 بار تکرار کرد. تمرین دیگر، کشش پا به سمت جلو است که در آن سالمند پای خود را صاف کرده و برای چند ثانیه نگه می دارد. این تمرینات به تقویت عضلات چهارسر ران و بهبود دامنه حرکتی لگن کمک می کنند. انجام این تمرینات در محیطی امن و با صندلی پایدار ضروری است.

تمرینات در حالت ایستاده با کمک واکر یا صندلی

تمرینات تقویتی بعد از عمل لگن در حالت ایستاده برای سالمندانی که توانایی ایستادن با کمک دارند، طراحی شده اند. یکی از این تمرینات، بلند کردن پا به پهلو است. سالمند با کمک واکر یا تکیه بر صندلی، یک پا را به آرامی به سمت کنار بلند می کند و برای چند ثانیه نگه می دارد. این حرکت را می توان 8 تا 10 بار برای هر پا تکرار کرد. 

تمرین دیگر، راه رفتن کوتاه با کمک واکر است که به تقویت عضلات و بهبود تعادل کمک می کند. این تمرینات باید با احتیاط و تحت نظارت انجام شوند تا از افتادن جلوگیری شود. انجام منظم این تمرینات به بهبود تحرک و استقلال سالمند کمک می کند.

سوالات متداول

چه زمانی باید تمرینات را متوقف یا به پزشک مراجعه کرد؟
اگر سالمند حین انجام تمرین تقویتی بعد از عمل لگن احساس درد شدید، تورم، یا ناراحتی غیرمعمول کرد، باید فورا تمرین را متوقف کند و با پزشک یا فیزیوتراپیست مشورت کند. همچنین، علائمی مانند سرگیجه یا تنگی نفس نیاز به توجه فوری دارند.

تمرینات تقویتی چقدر باید طول بکشد؟
مدت زمان انجام تمرین تقویتی بعد از عمل لگن بستگی به وضعیت جسمانی سالمند دارد؛ اما معمولا جلسات 15 تا 30 دقیقه ای، 3 تا 5 بار در هفته توصیه می شود. این مدت باید با پیشرفت بهبودی و تحت نظر پزشک یا فیزیوتراپیست تنظیم شود.